Świat renesansowej kartografii w Bibliotece Narodowej
Uroczyste otwarcie wystawy miało miejsce w poniedziałek, 19 listopada. Honorowymi gośćmi była rodzina Jana Zamoyskiego: prezydent Zamościa Marcin Zamoyski, Maria Ponińska, Elżbieta Daszewska i Agnieszka Rożnowska, oraz Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski.
Zbiory Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, mimo tragicznych zniszczeń wojennych, to nadal najcenniejsze skarby Rzeczypospolitej – powiedział dyrektor Tomasz Makowski – Otwierając tę wystawę, oddajemy hołd ostatniemu Ordynatowi, Janowi Zamoyskiemu, który osobiście uratował dużą część tego zbioru, i który – pomiędzy kolejnymi aresztowaniami – przekazał go w depozyt Bibliotece Narodowej. Dziękuję także następnym pokoleniom Rodu Zamoyskich za zaufanie, jakim obdarzają Bibliotekę Narodową. To także państwu dedykowana jest ta wystawa – zwrócił się do obecnych na sali przedstawicieli rodziny Zamoyskich.
Chciałbym podziękować Bibliotece Narodowej za to, że w trudnych latach przyjęła dziedzictwo Zamoyskich i – jak możemy się dzisiaj przekonać – znakomicie się z nim obchodzi – powiedział prezydent Zamościa Marcin Zamoyski – Najwartościowsza część tego dziedzictwa, którą udało się z wojny uratować, tutaj znalazła dobre miejsce. W naszej, powtarzam, w naszej Bibliotece Narodowej. Za to serdecznie dziękuję.
Zobacz wystawę wirtualną:
Świat Ptolemeusza. Włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej to wystawa prezentująca najcenniejsze skarby sztuki kartograficznej powstałej dzięki odrodzeniowej fascynacji nauką starożytnych Greków. Traktat Geografia Klaudiusza Ptolemeusza pochodzi z II w. W średniowieczu został zapomniany, a będące jego częścią mapy nie zachowały się. Dopiero nadejście renesansu sprawiło, że na podstawie zawartych w nim współrzędnych wykreślono od nowa mapy znanego starożytnym świata. Wykonywane ręcznie, na pergaminie, zdobione szczerym złotem były one dziełami sztuki, artykułami luksusowymi, których posiadaniem podkreślali swój prestiż królowie i papieże.
Na wystawie zaprezentowano 30 map z Geografii Klaudiusza Ptolemeusza w najsłynniejszej redakcji Nicolausa Germanusa z 1467 r. oraz XVI-wieczne morskie atlasy Antonia Milla i Angela Freducciego. To wyjątkowa w skali światowej okazja zobaczenia Geografii w całości – egzemplarz z Biblioteki Ordynacji Zamojskiej jako jedyny spośród zachowanych nie jest zszyty w atlas, co umożliwia eksponowanie wszystkich jego kart jednocześnie.
Prezentowane na wystawie dzieła należą do zbioru Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, znajdującego się w wieczystym depozycie Biblioteki Narodowej. Bezcenną kolekcję, założoną przez Kanclerza Jana Zamoyskiego i przez cztery wieki wzbogacaną i uzupełnianą staraniem kolejnych pokoleń rodu, przekazał Bibliotece Narodowej w 1946 r. ostatni Ordynat, Jan Zamoyski. – Jako ostatni Kurator byłej Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, co mogłem, wyratowałem z pożogi i zniszczenia, dokonanego przez barbarzyńców hitlerowskich, składając tę cząstkę po odzyskaniu niepodległości w Bibliotece Narodowej na ręce dr. Bogdana Horodyskiego. Niech mi wolno będzie prosić, by ta cząstka Biblioteki Ordynackiej uratowana przeze mnie i ekipy ewakuujące zabytki Warszawy służyła nadal ku chwale kultury i nauki polskiej szerząc wielkie idee pierwszego jej twórcy kanclerza Jana Zamoyskiego – napisał Ordynat w 1978 r. w liście do ówczesnego dyrektora BN Witolda Stankiewicza.
Biblioteka Narodowa, w 100. rocznicę urodzin i 10 rocznicę śmierci Jana Zamoyskiego dedykuje tę wystawę pamięci Wybitnego Obywatela Rzeczypospolitej Polskiej i jej Dobroczyńcy.
Wystawie towarzyszy nowa, specjalnie na tę okazję napisana książka Jacka Dehnela Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych – inspirowany mapami Ptolemeusza literacki przewodnik po ekspozycji.
- Trzydzieści map, trzydzieści wieków, trzydzieści postaci różnych narodowości i zawodów w trzydziestu różnych formach literackich mówi o mapach, podróżowaniu, przestrzeni, swoim i obcym. Historia i literatura mają swoje szerokie gościńce i autostrady, ale mają również zaułki, boczne ścieżynki i ślepe uliczki – moja książka to zbiór apokryfów, a zatem spacer po peryferiach, białych plamach, które na dawnych mapach oznaczano napisem: "ubi sunt leones", czyli "tam żyją lwy". – mówi Jacek Dehnel o swoim dziele, które nabyć można tylko na wystawie.
Świat Ptolemeusza. Włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej
Wystawa w stulecie urodzin Jana Zamoyskiego
20 listopada – 22 grudnia, Pałac Rzeczypospolitej przy pl. Krasińskich 3/5 w Warszawie
Zapraszamy do zwiedzania codziennie w godz. 12-20, wstęp wolny
Nowa książka Jacka Dehnela Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych – literacki przewodnik po ekspozycji – do nabycia tylko na wystawie!