Biblioteka Narodowa z Biblioteką Jagiellońską wspólnie zdigitalizują milion obiektów
W piątek 14 lipca w Pałacu Rzeczypospolitej odbyła się uroczysta inauguracja projektu „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej”. Dzięki współpracy dwóch największych książnic w Polsce do 2020 roku ponad milion obiektów zostanie zdigitalizowanych i udostępnionych w bibliotece cyfrowej Polona.
„Patrimonium” obejmuje obiekty z domeny publicznej, do których prawa już wygasły: rękopisy, od średniowiecznych i renesansowych aż do początku XX w.; starodruki od inkunabułów po koniec wieku XVIII, książki dziewiętnastowieczne i z pierwszej połowy wieku XX; jak również czasopisma – bardzo często zachowane w jednym egzemplarzu; rysunki, nuty i wszystko to, co przetrwało straty wojenne XX w. W ramach projektu procesowi digitalizacji zostaną poddane m.in. obiekty szczególnie cenne, które ze względów konserwatorskich dotychczas nie były dostępne dla czytelników.
–– Sięgamy głęboko do naszych magazynów, żeby pokazać Państwu jak bogata jest nasza kultura i historia. Są tu obecne najgodniejsze przejawy tego, co myśl polska wytworzyła. Wraz ze zbiorami dostępnymi już dziś, stanowić to będzie niemal komplet zasobów które chcielibyśmy udostępnić z domeny publicznej – powiedział dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej.
Prof. Zdzisław Pietrzyk, dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej, w swoim wystąpieniu mówił o niezwykłym znaczeniu połączenia w „Patrimonium” ogromnej kolekcji Biblioteki Jagiellońskiej ze zbiorami Biblioteki Narodowej: – Możemy być dumni z naszych przodków oraz z tego, co zostawili nam w postaci rękopisów, starodruków, wytworów artystycznych. „Patrimonium” i biblioteka cyfrowa pozwalają mi dzielić się moją wewnętrzną radością z obcowania z najcenniejszymi zbiorami, bo teraz nie tylko ja sam, jako bibliotekarz, będę oglądał te najcenniejsze obiekty – podkreślał. Zbiory krakowskie stanowią ponad jedną trzecią zasobów digitalizowanych i udostępnianych dzięki „Patrimonium”.
Wystąpienia zakończyła krótka prelekcja dr hab. Aleksandry Sulikowskiej-Bełczowskiej z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, poświęcona ikonografii Matki Boskiej. Punktem wyjścia rozważań był tekst Bogurodzicy, w którym można odczytać echa zarówno zachodniego, jak i wschodniego nurtu w kulcie Matki Chrystusa.
Konferencję zwieńczył koncert Carmen patrium w wykonaniu zespołu Monodia Polska kierowanego przez Adama Struga. Muzycy zaśpiewali cztery utwory średniowieczne, wśród których znalazła się Bogurodzica – najdawniejsza zachowana pieśń religijna w języku polskim, określona przez Jana Długosza jako „carmen patrium” czyli „pieśń ojczysta”. Podczas koncertu wykonano dwie redakcje utworu: najstarszą, dwustrofową wersję kcyńską z rękopisu Biblioteki Jagiellońskiej zapisaną ok. 1407 r. oraz dziewiętnastozwrotkową wersję z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Narodowej, datowaną na rok 1456. Za dobór repertuaru oraz rekonstrukcję muzyczną warszawskiej wersji Bogurodzicy odpowiadała muzykolog Sonia Wronkowska z BN.
Wydarzeniu towarzyszył pokaz piętnastowiecznych zabytków piśmiennictwa polskiego ze zbiorów obu bibliotek. Poza bezcennym rękopisem Bogurodzicy można było zobaczyć manuskrypty zawierające pozostałe pieśni wykonane podczas koncertu: Radości wam powiedam oraz Krystus z martwych wstał jest. Najstarszy zapis Bogurodzicy przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej zdigitalizowano w ramach projektu „Patrimonium” i zaprezentowano w wersji cyfrowej.
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach poddziałania 2.3.2. Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014–2020 oraz budżetu państwa.
