Rocznik świętokrzyski dawny na Polskiej Liście Pamięci Świata UNESCO
Najstarszy zachowany pomnik polskiej historiografii – Rocznik świętokrzyski dawny – trafił na prestiżową Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Lista obejmuje najcenniejsze zabytki dziedzictwa dokumentacyjnego obrazujące ważne wydarzenia z historii Polski, przechowywane w naszych archiwach i bibliotekach. Uroczystość wręczenia certyfikatów wpisu odbyła się w piątek 4 listopada w Pałacu Prezydenckim z udziałem Wojciecha Kolarskiego, podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta; Magdaleny Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego oraz przedstawicieli archiwów i bibliotek z których pochodzą wpisane na listę zabytki. Bibliotekę Narodową reprezentował dyrektor Tomasz Makowski.
Rocznik świętokrzyski dawny (zwany także Rocznikiem Dawnym) w zasadniczej części powstał najprawdopodobniej w Krakowie, między 1122 a 1136 r. i został wpisany na końcu pergaminowego kodeksu Epistolae canonicae cum glossa Anselmi Laudunensis. Zawiera informacje o wydarzeniach z zarania polskiej państwowości z lat 948–1119. Przekazuje m.in. informacje o ślubie Mieszka I z Dąbrówką i chrzcie Polski: „Dubrovka venit ad Miskonem” (Dąbrówka przybyła do Mieszka), „Mysko dux baptizatur” (Książę Mieszko został ochrzczony). Od XV w. kodeks należał do biblioteki benedyktynów w opactwie na Świętym Krzyżu (stąd zwyczajowa nazwa), następnie trafił w drugiej połowie XVIII w. do Biblioteki Załuskich czyli pierwszej Biblioteki Narodowej. Po rozbiorach wraz z całą biblioteką wywieziony do Petersburga. Na mocy traktatu ryskiego został zwrócony Polsce w 1923 r. i przekazany do zbiorów Biblioteki Narodowej. W czasie II wojny światowej ewakuowany do Kanady, skąd powrócił po dwudziestu latach. Przechowywany jest w skarbcu Biblioteki Narodowej.
Program Pamięć Świata powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi rządów i opinii publicznej na znaczenie i konieczność ochrony dokumentów o znaczeniu historycznym, stanowiących świadectwo naszej kultury i cywilizacji oraz podejmowanie działań na rzecz ich popularyzacji i szerokiego udostępniania.
W ramach Programu tworzone są 3 listy dziejowych pomników piśmiennictwa: światowa oraz regionalne i krajowe. Lista światowa prowadzona jest od 1997 r. Dotychczas znalazło się na niej około 350 obiektów, w tym 14 z Polski m.in. znajdujące się w zbiorach BN rękopisy utworów Fryderyka Chopina oraz Kodeks supraski. Rocznik świętokrzyski dawny jest trzecim już zabytkiem spośród zbiorów BN na liście krajowej – w roku 2014 znalazła się tam Kronika Galla Anonima oraz Kazania świętokrzyskie.
W niedzielę, 6 listopada w godz. 10.00-17.00 w Pałacu Prezydenckim będzie można zobaczyć wystawę „Pamięć Polski”. Ekspozycję tworzą oryginały i faksymilia dokumentów wpisanych w ramach drugiej edycji na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Na fasadzie Pałacu wyświetlane będą także fotografie tych dokumentów.