Adam Naruszewicz
220 lat temu zmarł Adam Naruszewicz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poezji polskiego oświecenia, przyjaciel króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, stały bywalec wydawanych przez niego obiadów czwartkowych. W chwili śmierci miał 63 lata.
W latach 1771–1777 redagował „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”, które wywarły ogromny wpływ na młodsze pokolenie poetów. Historycy literatury uważają nawet, że stworzył własną, chociaż nieformalną, szkołę poetycką, do której zaliczają m.in. Tomasza Kajetana Węgierskiego i Franciszka Zabłockiego.
Na zlecenie króla pracował nad Historią narodu polskiego. W twórczości nawiązywał do tradycji renesansu i baroku, wprowadził do języka poetyckiego dosadne elementy mowy potocznej. Styl jego wierszy jest silnie zindywidualizowany i dynamiczny. Poeta chętnie posługiwał się inwersją, antytezą i paradoksem, ponadto skrajnościami, a nawet inwektywami. Nie przestrzegał klasycystycznej zasady czystości gatunku, wprowadzając np. do sielanek elementy satyry. W jego twórczości dominuje tematyka obywatelska, dlatego też ma ona w dużej mierze charakter okolicznościowy. Był gorącym głosicielem oświeceniowych ideałów życia społecznego.
Pisał ody, satyry, sielanki, bajki, epigramaty, a także tragedie. Jego najbardziej znane utwory, to: Balon (przez długie lata przypisywany Stanisławowi Trembeckiemu), Chudy literat, Fircyk, Wiek zepsuty, Reduty, Równość po śmierci. Tłumaczył Horacego, Tacyta i Sarbiewskiego, ale także La Fontaine’a oraz Rousseau. W roku 1778 Franciszek Bohomolec zebrał i wydał w czterech tomach jego Dzieła.
Dał się poznać jako wielki zwolennik króla Stanisława Augusta. Towarzyszył mu w podróżach, które opisał. Podczas Sejmu pośredniczył między królem a Hugonem Kołłątajem. Pełnił wiele funkcji publicznych. Był m.in. sekretarzem Rady Nieustającej. Orędownik Konstytucji 3 Maja. Kiedy król przystąpił do konfederacji targowickiej, Naruszewicz wycofał się z życia politycznego. Osiadł w Janowie Podlaskim. gdzie zmarł. Na nagrobku w podziemiach kolegiaty św. Trójcy, zgodnie z wolą zmarłego poety, widnieje napis: „Cor meum et caro mea requiescit in spe” (Serce moje i ciało moje spoczywa w nadziei).
W zbiorach Biblioteki Narodowej znajdują się XVIII- i XIX-wieczne odpisy jego wierszy, a także listy z lat 1775–1791 do króla oraz do Jacka Bartłomieja Ogrodzkiego (1711–1780), dyrektora gabinetu króla, sekretarza wielkiego koronnego.