Starodruki w POLONIE
20 tysięcy starodruków ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie i 10 tysięcy ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie trafiło do POLONY.
Zbiory starodruków w wyjątkowy sposób łączą przeszłość z teraźniejszością. W czasie braku innej komunikacji druk był nośnikiem treści przeznaczonych do rozpowszechnienia. Od XV do końca XVIII wieku ręcznie drukowano książki, czasopisma i druki ulotne w celu upublicznienia nauki, literatury, treści religijnych, przekazania wiadomości, ale także prowadzenia dyskusji politycznych i propagandy.
Odręczne zapiski kreślone przez dawnych czytelników przywołują poglądy i emocje ludzi, po których nie zachowały się inne ślady. Zabytkowe oprawy świadczą nie tylko o bogactwie bibliofilów z królewskich i arystokratycznych pałaców, ale także ich zainteresowaniach artystycznych i osobistych gustach. Natomiast te skromniejsze zabezpieczały książki czytane niegdyś we dworach i kamienicach. Gromadzone przez osoby zamożne i intelektualistów kolekcje ukazują zakres ich intelektualnych zainteresowań i aspiracji. Biblioteki uniwersytetów, szkół, kościołów i klasztorów ukazują dojrzałość środowisk, którym służyły.
Pierwsza Biblioteka Narodowa w Polsce – jedna z pierwszych w Europie – założona w Warszawie przez dwóch braci biskupów Józefa i Andrzeja Załuskich w 1747 roku, stała się w Europie w XVIII wieku jedną z największych książnic otwartych publicznie. Osiągnęła niezwykłą jak na ówczesne czasy liczbę około 400 tysięcy woluminów.
Należna starodrukom szczególna ochrona ogranicza dostęp do nich wąskiemu gronu badaczy w czytelniach zbiorów specjalnych. Dzięki Polonie i projektowi Patrimonium wszyscy uzyskują pełny dostęp do najcenniejszych ksiąg na ekranach własnych komputerów, tabletów i telefonów. Polona otwiera magazyny Biblioteki Narodowej w Warszawie i Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.
Przewodnikiem po trzydziestu tysiącach starodruków jest zarówno wyszukiwarka w polona.pl jak i połączony katalog BN i BJ, prowadzący użytkowników przez ogromne zasoby bibliotek. Dzięki możliwości swobodnego tworzenia własnych ścieżek wyszukiwania udostępnia on indywidualnie określone zbiory. Opisy katalogowe, uzupełniające obrazy charakterystyką zeskanowanych ksiąg, pozwalają lepiej poznać i zrozumieć oglądane skarby przeszłości.
Starodruki wprowadzone w przestrzeń internetową opuszczają wąskie kręgi specjalistów. Stają się materiałem do swobodnego wykorzystania przez użytkowników sieci. Zaczynają funkcjonować w nowych kontekstach, włączone w żywy obieg kultury naszych czasów. Zgromadzone w dalekiej przeszłości i przechowywane przez wieki, powróciły na szeroką skalę do społeczeństwa, które niegdyś powołało je do istnienia. Rozpoczęły nowe życie, którego bieg określą potrzeby i inicjatywa czytelników w XXI wieku.