85 rocznica urodzin Krzysztofa Komedy
Krzysztof Komeda, wybitny pianista oraz kompozytor jazzowy urodził się 85 lat temu w Poznaniu. Zmarł w wieku 38 lat 23 kwietnia 1969 w Warszawie.
Naprawdę nazywał się Trzciński. Od dziecka uczył się gry na fortepianie. Za namową matki ukończył studia medyczne ze specjalizacją laryngologia i podjął pracę w zawodzie. Grał jazz już w okresie stalinowskim, gdy muzyka ta była zakazana przez władze jako sprzeczna z zasadami socjalizmu. Dla potrzeb estradowych przyjął pseudonim Komeda, pod którym wystąpił również w roku 1960 w filmie Andrzeja Wajdy Niewinni czarodzieje. Miał wówczas w dorobku muzykę do filmów Romana Polańskiego Dwaj ludzie z szafą i Gdy spadają anioły. W tym samym roku 1960 na ekrany kin wszedł film Janusza Morgensterna Do widzenia, do jutra z jego muzyką.
Komponował muzykę także do filmów Leonarda Buczkowskiego, Pawła Komorowskiego, Andrzeja Kondratiuka, Janusza Nasfetera, Jerzego Passendorfera, Jerzego Skolimowskiego, ale w zgodnej opinii najlepsze tematy muzyczne stworzył do obrazów Polańskiego: Noża w wodzie, Matni, Dziecka Rosemary.
Najważniejszy był jednak jazz. Już w roku 1956 założył grupę Komeda Sextet, z którą wystąpił na I Festiwalu Jazzowym w Sopocie. Odniósł wówczas pierwszy publiczny sukces. Jego zespół nie grał modnej wtedy odmiany jazzu tradycyjnego – dixieland, lecz tzw. modern jazz. Pierwszą płytę zatytułowaną Crazy girl wydał dopiero w 1962, rok potem Etiudy baletowe, zaś w 1964 zapis koncertu z festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie. W roku 1966 – a więc pół wieku temu – ukazała się najsłynniejsza płyta Komedy Astigmatic, przez krytyków, muzyków, a także czytelników fachowego czasopisma „Jazz Forum” – okrzyknięta po latach polską jazzową płytą wszech czasów. Oficjalnie do jej nagrania doszło w ciągu trzech dni od 5 do 7 grudnia 1965 w Filharmonii Narodowej bez udziału publiczności. Kilka lat temu jeden z uczestników tego nagrania, saksofonista Zbigniew Namysłowski przyznał jednak, że płytę nagrano w ciągu zaledwie jednej nocy i na dodatek w warunkach wielkiego bałaganu. W nagraniu wzięli udział także trębacz Tomasz Stańko oraz perkusista Rune Carlsson i kontrabasista Günter Lenz. Również w 1966, ale za granicą, ukazały się płyty La Depart oraz Cul-De-Sac, czyli ścieżka dźwiękowa filmu Matnia.
W roku 1968 Komeda wyjechał do Los Angeles, gdzie skomponował swój najpopularniejszy utwór – Kołysankę do Dziecka Rosemary Polańskiego. W grudniu uległ tragicznemu w skutkach wypadkowi. Podczas przechadzki w towarzystwie Marka Hłaski upadł i uderzył głową w skałę. Lekarz stwierdził krwiaka mózgu. Kompozytor nie odzyskał już przytomności. Po przewiezieniu przez żonę Zofię do Polski, 23 kwietnia 1969 roku zmarł.
Pięć lat temu archiwum Krzysztofa Komedy jego spadkobiercy Irena Orłowska oraz Tomasz Lach przekazali Bibliotece Narodowej. Oprócz dokumentów osobistych, rodzinnych, a także materiałów dokumentujących karierę artystyczną artysty, archiwum zawiera jego notatki, rękopisy i partytury najsłynniejszych utworów, skomponowanych do filmów fabularnych, krótkometrażowych i dokumentalnych, ale także tematów, jakie znalazły się na płycie Astigmatic.