Zniszczenia i przemieszczenia polskich dóbr kultury w okresie wojen polsko-szwedzkich
Zapraszamy na Otwarte seminarium Biblioteki Narodowej. We wtorek, 9 marca 2021 roku, o godz. 14.00 dr Katarzyna Wagner z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego wygłosi referat Zniszczenia i przemieszczenia polskich dóbr kultury w okresie wojen polsko-szwedzkich.
Polonica to szeroko pojęte przedmioty, które powstały w Polsce lub Polski dotyczą, a znajdują się w kraju lub poza jego granicami. Oczywiście, o wiele częściej polonikami nazywa się obiekty przechowywane w różnego typu placówkach (np. muzealnych) poza granicami kraju. Mogą to być dzieła sztuki, dokumenty, rękopisy, książki czy przedmioty codziennego użytku polskiej proweniencji. Różne są też drogi, jakimi znalazły się one poza granicami naszego kraju – mogły stanowić dar, zakup, trofea wojenne (broń, chorągwie, proporce i inne przedmioty zdobyte na polu walki) lub łupy pozyskane w inny sposób (zrabowane bądź będące wynikiem kontrybucji wojennych).
Z perspektywy stosunków polsko-szwedzkich szczególnie interesującą grupę stanowią XVII- i XVIII-wieczne szwedzkie łupy wojenne z terytorium Rzeczypospolitej. Pozyskiwanie łupów przez szwedzką armię w czasie potopu szwedzkiego (1655–1660) było zorganizowane centralnie, dzięki czemu dysponujemy zachowanymi spisami i inwentarzami wywiezionych przedmiotów. Oczywiście, mają one różny stopień szczegółowości, lecz niewątpliwie umożliwiają odtworzenie zarówno organizacji przedsięwzięcia, jak i rodzaju wywożonych przedmiotów. Okres wielkiej wojny północnej (1700–1721) pozostaje praktycznie niezbadany, zaś obiekty z tego czasu trudne do uchwycenia, głównie ze względu na pozyskiwanie przedmiotów przez oficerów, prywatnie.
Łupy wojenne wzięte podczas wojen polsko-szwedzkich są częściowo opracowane, lecz brakuje całościowego spojrzenia na to zagadnienie. Dotychczas powstał katalog poloników w zbiorach zamku Skokloster, a także kilka – choć niepełnych – opracowań poświęconych archiwaliom i książkom. Równie szczątkowe i rozproszone są opracowania poświęcone innym polonikom w szwedzkich zbiorach. Niezbędne jest więc podjęcie tematu badawczego poświęconego obecności poloników w zbiorach szwedzkich, a następnie skatalogowanie i udostępnienie maksymalnie szerokiej grupie odbiorców wyników tych prac. Celem obecnego wystąpienia jest podsumowanie dotychczasowych badań nad polonikami w Szwecji oraz wskazanie perspektyw prowadzenia dalszych prac dokumentacyjnych i badawczych.
Bardzo prosimy o zgłoszenie chęci udziału w seminarium pod adresem: seminariabn@bn.org.pl. W odpowiedzi odeślemy link do spotkania, które odbędzie się na platformie MS Teams.
Otwarte seminaria Biblioteki Narodowej to cykl spotkań, których celem jest prezentacja referatów i wyników badań prowadzonych przez jej pracowników, jak i innych specjalistów zajmujących się bibliotekami i książką.
Harmonogram
Regulamin
Klauzula informacyjna
Zapraszamy wszystkich, którzy chcą przedstawić swoje badania dotyczące tematów związanych z bibliotekami i książką, do zgłaszania projektów referatów. Propozycje prosimy przesyłać na adres: seminariabn@bn.org.pl.