Wacław Berent
75 lat temu w Warszawie zmarł Wacław Berent, powieściopisarz, autor takich dzieł, jak Próchno i Ozimina, członek Polskiej Akademii Literatury od 1933 roku. Jego biografia jest pełna znaków zapytania, źródła wskazują różne daty śmierci – 19, 20 lub 22 listopada 1940. Urodził się w Warszawie 28 września 1873 roku. Studiował nauki przyrodnicze w Monachium i Zurychu. Mieszkał w Paryżu, Berlinie, Wiedniu, a od 1916 w Warszawie.
Debiutanckie opowiadanie Nauczyciel ogłoszone w roku 1894 w „Ateneum” sygnował pseudonimem Wł. Rawicz. Rok potem ogłosił powieść Fachowiec, zaś w roku 1903 pierwszą ze swoich wielkich powieści Próchno – rzecz z życia modernistycznej cyganerii. Następną z wielkich jego powieści była Ozimina z roku 1911, powstała w efekcie rewolucji 1905. W tym czasie pisarz ogłosił kilka ważnych rozpraw filozoficznych, z których najważniejsze to Źródła i ujścia nietzscheanizmu oraz Idea w ruchu rewolucyjnym. W następnych latach pisał Berent przede wszystkim opowieści historyczne i biograficzne, których bohaterami byli m.in. Franciszek Karpiński, Julian Ursyn Niemcewicz, Franciszek Salezy Jezierski, a także generał Jan Henryk Dąbrowski, poczynając od Żywych kamieni z 1918, kończąc na Nurcie, Diogenesie w kontuszu i Zmierzchu wodzów ogłoszonych w latach 1934–1939.
Pozostawił po sobie wiele ważnych przekładów, takich jak: Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego, Włóczęga Knuta Hamsuna, Wróg ludu Henryka Ibsena, Żywot Michała Anioła Romaina Rollanda, Baryłeczka Guy de Maupassanta.
W Zakładzie Rękopisów Biblioteki Narodowej przechowywane są bruliony Próchna Wacława Berenta, rękopisy nielicznych jego wierszy oraz listy do wydawcy.