Dwie publikacje Biblioteki Narodowej nagrodzone w międzynarodowym konkursie graficznym
Jury międzynarodowego konkursu „A-Design Award and Competition” we Włoszech doceniło szatę graficzną i koncepcję edytorską dwóch publikacji Biblioteki Narodowej. Iron Award zdobyły Druki ulotne z okresu powstania styczniowego w zbiorach Biblioteki Narodowej wydane w 2023 roku oraz Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna z roku 2019. Autorką projektów graficznych obu pozycji jest Izabela Jurczyk, artystka z Łodzi.
Katalog druków ulotnych został wydany jako publikacja rocznicowa w 160-lecie wybuchu powstania styczniowego. Uroczysty charakter publikacji został podkreślony przez wyjątkową kolorystykę, twardą oprawę i złote aple czyniące z ilustracji swego rodzaju obrazy oprawione w passe-partout lub złote ramy. Dzięki dużej liczbie ilustracji i sposobowi ich wyeksponowania druki ulotne odsłaniają swoją niespodziewaną formę – ze skromnych dokumentów stają się swoistymi dziełami sztuki zaprezentowanymi w galerii. Inspiracją do wyboru kolorystyki był połyskujący w słońcu śnieg kojarzący się ze śnieżnym niegdyś w Polsce styczniem – miejscami krystalicznie czysty, miejscami przybrudzony. Złote ramy ilustracji oddają jednocześnie formalny, doniosły charakter druków przedstawionych w katalogu, które w większości dotyczą działania instytucji narodowej określanej mianem tajemnego państwa polskiego na terenie Królestwa Polskiego pod zaborem rosyjskim. Celem wyeksponowania w ten sposób dokumentów codziennych, graficznie niepozornych, było uznanie ich oficjalności, państwowości oraz siły oddziaływania – zastosowano kontrast dla ukazania, że przywołane w katalogu szare druki miały „królewskie” znaczenie dla narodu polskiego, były wyrazem istnienia nadal struktury państwowej, instytucji państwa. Potraktowanie tych druków z ceremoniałem należnym oficjalnym dokumentom ukazuje ich szczególną rolę w utrzymaniu nadziei w narodzie i ciągłości państwa. Pod względem kompozycyjnym i estetycznym bardzo ciekawy efekt przynosi zastosowane swoiste napięcie między codziennością druków a uroczystą formą oprawy twardej i bloku, który pochłonął 10 litrów złotego Pantone’u – pomiędzy czystą bielą a przetartą, poszarzałą plamą, jaką w sensie graficznym tworzą 160-letnie druki, ozdobnością a skromnością. Podany pismem ręcznym podtytuł Katalog na okładce podkreśla jednocześnie osobisty charakter tego zbioru druków – bliskich sercu Polaków żyjących pod zaborami.
Więcej o nagrodzie https://competition.adesignaward.com/design.php?ID=160413
Wydanie zbioru UKD również opiera się na kontraście – design technicznych publikacji zwykle jest monotonny i formalny, tu zaś celem graficznym było przełamanie tej jednolitości, a środkiem do tego kolorystyka obrazów Marka Rohtko z jego zaskakującymi, zapadającymi w pamięć połączeniami barw.
Nowoczesny projekt UKD wyraźnie rozdziela dziedziny, co jest najważniejszym elementem w strukturze publikacji i w samym procesie katalogowania – stąd kolorowe duże przekładki na papierze barwionym w masie. Zestawienia kolorów małej i dużej karty przekładkowej nawiązują do pasów i wydzielonych przestrzeni w obrazach Rothko – akcentują podział jako taki, jednocześnie pokazując harmonijną całość. Książka przywodzi na myśl przestrzenną, fizyczną bibliotekę, gdzie mamy różne miejsca – regały lub pokoje – które łatwo zlokalizować. Wybór mocnych kolorów do zaznaczenia podziału na dziedziny w publikacji nawiązuje do tematycznego podzielenia przestrzeni fizycznej regałami z książkami, w wielu bibliotekach oznaczonych kolorowymi naklejkami. Przestrzenne orientowanie się w publikacji przypomina dzięki temu poruszanie się po fizycznej bibliotece. Wyraźne oznaczenia symboli poszczególnych dziedzin oraz układ tych symboli w akapitach pozwalają szybko zorientować się, jak symbole te są tworzone. Szlachetny materiał przekładek jest zestawiony z papierem offsetowym, charakterystycznym dla publikacji tego typu i rzeczywiście odpowiadającym ich funkcji. Skromny i użytkowy papier bloku książki równoważy pewną nadmiarowość ręcznie wszywanych przekładek z barwionego papieru zadrukowanych metodą sitodruku, przekładki z kolei dają przyjemność sensoryczną obcowania z pięknym papierem o nasyconych barwach. Wyróżniony na okładce znak UKD, którym utarło się nazywać te publikacje, od razu pozwala rozpoznać, jakiego rodzaju jest to tekst i zidentyfikować jego nowe wydanie – tak bardzo różniące się od dotychczasowych nie tylko żywą, mocną kolorystyką, ale i wyjątkową funkcjonalnością.
Więcej o nagrodzie Ukd Catalog (adesignaward.com)
Druki ulotne z okresu powstania styczniowego w zbiorach Biblioteki Narodowej
Opracowanie: Lech Walkiewicz, Marcin Wolniewicz
Projekt graficzny: Izabela Jurczyk
https://ksiegarnia.bn.org.pl/515/Druki-ulotne-z-okresu-powstania-styczniowego-w-zbiorach-Biblioteki-Narodowej-Katalog.html
Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna
Opracowanie: Jolanta Hys, Joanna Kwiatkowska
Projekt graficzny: Izabela Jurczyk
Dodruk 2
https://ksiegarnia.bn.org.pl/468/Uniwersalna-Klasyfikacja-Dziesietna.html