Zwycięzcy konkursu Książki dla Dzieci Niewidomych Typhlo&Tactus
Konkurs Typhlo&Tactus jest organizowany od 2000 roku przez francuskie stowarzyszenie Les Doigts Qui Rêvent. Polska uczestniczy w tym międzynarodowym projekcie od roku 2005. W 2024 roku po raz pierwszy zaszczyt zorganizowania konkursu przypadł Rzeczypospolitej Polskiej. Głównymi partnerami Fundacji HUNGRY FINGERS, odpowiedzialnej za zorganizowanie konkursu w Lublinie, były: Galeria Labirynt, KUL CAN i Fundacja Biznes Edukacja Rozwój.
W tegorocznej, XVI edycji Międzynarodowego Konkursu Książki dla Dzieci Niewidomych Typhlo&Tactus Poland 2024 główna nagroda została przyznana reprezentującej Belgię książce Anne Ferrier Les Chaussettes d’Oscar z dotykowymi ilustracjami Carmen Gayo Raton. Bohaterem opowieści jest piesek – szczeniak Oscar, któremu babcia zrobiła czerwone wełniane skarpety, żeby mógł bawić się w zimie z innymi szczeniakami. Jurorów Konkursu zachwyciło odtworzenie zimowej scenerii w dotykowych ilustracjach: śnieg, zaspy, a nawet igiełki pojawiające się na śniegu tylko w bardzo mroźne dni. Nagrodzona publikacja jest adaptacją wydanej powieści.
Drugie miejsce zdobyła książka z Czech pod tytułem Jak zachránit vĕdce, której autorką zarówno tekstu, jak i dotykowych ilustracji jest Michaela Šámalová. Historyjka opowiedziana w tej książce oraz dotykowe ilustracje – to prawdziwe wyzwanie dla czytelnika. Aby dotrzeć do lekarstwa, które może uratować życie fikcyjnej postaci naukowca, trzeba odszukać klucze do kłódek zamykających dostęp do kolejnych kart książki.
Trzecie miejsce zajęła książka stworzona przez włoską autorkę Laurę Buroni (tekst oraz ilustracje dotykowe) Il gatto dal collo lungo. To humorystyczna opowieść o kocie cechującym się niezwykle długą szyją. Dzięki niej bohater książki może zaglądać do najbardziej niedostępnych miejsc pojawiających się na kolejnych stronicach.
Nagroda specjalna za najwyżej ocenioną książkę kraju organizatora została przyznana barwnej sensorycznie adaptacji bajki Lwa Tołstoja Lew i mysz.
Konkurs Typhlo&Tactus przyczynia się do popularyzacji książek dla dzieci niewidomych, a także do stopniowego wypełniania ogromnej luki w dostępności takich książek. Dotykowe ilustracje wyróżniają się dobrze wyczuwalnym pismem Braille’a, wyrazistymi kolorami i zróżnicowanymi fakturami, często tworzonymi z materiałów w dotyku kojarzonych z przedstawianymi obrazami. Autorzy coraz częściej sięgają również do innych form – figurek ukazujących kolejne scenki opisywane w tekście brajlowskim czy też do technologii pozwalających łączyć ścieżki audio z ilustracjami dotykowymi.
Tegoroczna edycja Konkursu wzbudziła duże zainteresowanie autorów książek w języku polskim. W rozstrzygniętym we wrześniu krajowym etapie Konkursu Typhlo&Tactus Poland 2024 nominacje uzyskały:
miejsce I: Lew i mysz, tekst bajki autorstwa Lwa Tołstoja z dotykowymi ilustracjami Anastasiyi Yarash
miejsce II: Kilka słów o planetach, tekst Wiktoria Bujak, ilustracje Paulina Romanowska i Ilona Piędzia; Mała, wielka pszczoła Marii Łuckiej z ilustracjami Marii Łuckiej, Łucji Trubacz i Karoliny Mirosław vel Matysiak
miejsce III: Nocna wędrówka nietoperza Jacka, tekst i ilustracje Dominika Iwaniuk; Moja droga, tekst i ilustracje Maria Kompf.
Jury w składzie: dr hab. Bogusław Marek (Fundacja Hungry Fingers i przedstawiciel Typhlo&Tactus w RP), Bożena Kazanowska (Ogólnopolska Wypożyczalnia Książek Dotykowych), Marcin Matys (Centrum Aktywizacji Osób z Niepełnosprawnością KUL), dr Ewa Niestorowicz (Wydział Psychologii i Pedagogiki UMCS), Agata Sztorc-Gromaszek (Warsztaty Kultury w Lublinie) i Michał Żejmis (Biblioteka Narodowa) – przyznało także wyróżnienia.
Książki zostały wyróżnione za: walory sensoryczne (książka pt. Łapki Afryki – pomysł i tekst Paulina Puchała, Aneta Puchała, Gabriela Puchała, Maja Celińska, ilustracje Paulina Puchała), walory artystyczne (książka pt. Drop – tekst Julia Tarnowska, ilustracje Patrycja Bartosińska), innowacyjność (książki: Hansel and Gretel – tekst i ilustracje Julia Lewicka, Ola Al.-Wohaishi oraz Tailless Fox – tekst i ilustracje Lelde Barkane), walory estetyczne I dydaktyczne (książka pt. Co tak szeleści? – tekst i ilustracje Amelia Jachimowska, Franciszka Otto) oraz za sposób zilustrowania tematu ochrony środowiska (książka pt. Mała, wielka pszczoła), a także za sposób zilustrowania tematu wykluczenia (książka pt. Nocna wędrówka nietoperza Jacka).
