Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie z najnowocześniejszym systemem bibliotecznym w Połączonych katalogach BN
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie wdrożyła najnowocześniejszy system Alma i rozpoczęła współkatalogowanie z Biblioteką Narodową – centralną biblioteką państwa. Szeroka współpraca w ramach ogólnokrajowej sieci bibliotecznej, możliwa dzięki realizacji jednolitych zasad katalogowania zbiorów, przynosi korzyści zarówno pracownikom bibliotek, mogącym efektywniej zarządzać zbiorami, jak i czytelnikom, którzy zyskują szerszy, szybszy i bardziej przejrzysty dostęp do informacji.
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie wraz z 36 bibliotekami uczelnianych jednostek organizacyjnych tworzy system biblioteczno-informacyjny Uniwersytetu Warszawskiego, obsługujący blisko 47-tysięczną społeczność, studentów i doktorantów oraz pracowników. BUW pełni ponadto funkcję biblioteki publicznej dla użytkowników od 16 roku życia.
BUW powstała wraz z Królewskim Uniwersytetem Warszawskim w 1816 roku, dwa lata później uzyskując charakter biblioteki publicznej. Od 1819 roku wpływała do niej produkcja wydawnicza z terenu Królestwa Polskiego w charakterze egzemplarza obowiązkowego. Księgozbiór wzbogacały zbiory polskich klasztorów kasowanych w XIX wieku, placówek naukowych z XVIII-XIX wieku (m.in. Biblioteki Załuskich, Liceum Warszawskiego, Towarzystwa Przyjaciół Nauk), prywatnych bibliotek (m.in. Stanisława Karnkowskiego, Ignacego Krasickiego, rodzin Sapiehów, Radziwiłłów, Lubomirskich, Arkadego Tołoczanowa) oraz depozyt warszawskiego Synodu Ewangelicko-Reformowanego. Biblioteka utraciła znaczną część swoich zbiorów po powstaniu listopadowym, co częściowo tylko zrekompensowały postanowienia Traktatu Ryskiego (1921) oraz w wyniku zniszczeń i grabieży podczas II wojny światowej.
Obecnie zbiory BUW liczą ponad 3 mln jednostek, a wraz z innymi bibliotekami UW — ponad 6,3 mln. Uniwersalny księgozbiór BUW z przewagą piśmiennictwa humanistyczno-społecznego tworzą przede wszystkim zbiory papierowe, ale też elektroniczne i publikacje na innych nośnikach. Użytkownicy BUW mają do dyspozycji w wolnym dostępie ponad 600 tys. książek i czasopism uporządkowanych według klasyfikacji Biblioteki Kongresu. O potencjale dydaktycznym i badawczym Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie przesądzają jednak przede wszystkim cenne, często unikatowe kolekcje historyczne i artystyczne zgromadzone w siedmiu gabinetach zbiorów specjalnych. W Gabinecie Starych Druków znajduje się ponad 130 tys. tys. druków, inkunabuły, rzadziej spotykane w katalogach pozycje XVI w., polonika wieku XVII i XVIII-wieczne czasopisma. Bogaty zasób Gabinetu Dokumentów Życia Społecznego wyróżnia się kolekcją telegramów patriotycznych i rzadkich druków wyborczych z lat II RP. Stale powiększanym zbiór stanowi Archiwum Kompozytorów Polskich Gabinetu Zbiorów Muzycznych, przechowujące spuścizny kompozytorskie, w tym Karola Szymanowskiego, Romana Palestra, Tadeusza Bairda, z około 1,5 tys. rękopisów muzycznych.
Jedną z wyjątkowo cennych kolekcji, która pojawi się w połączonych katalogach, jest częściowo ocalony od zniszczenia przedwojenny Gabinet Rękopisów. Wśród zachowanych z tego okresu 262 manuskryptów znajduje się m.in. 19 kodeksów średniowiecznych, kilkadziesiąt staropolskich sylw literackich i politycznych, autografy wybitnych pisarzy Oświecenia oraz drobna część dokumentacji działalności Uniwersytetu Warszawskiego w XIX wieku. Poza rossicami z Gabinetu Zbiorów XIX Wieku katalog wzbogaci piśmiennictwo medyczne i religijne z tego okresu, literatura dla dzieci i młodzieży, a także szeroki wybór XIX-wiecznych przekładów literatury polskiej na języki obce.
W rezultacie implementacji systemu w kolejnych bibliotekach (w tym w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie) poszerzeniu uległa strefa wspólnej pracy placówek uczestniczących w projekcie, mająca za główny cel współkatalogowanie w czasie rzeczywistym według jednolitych przepisów katalogowania (wykorzystujących Deskryptory Biblioteki Narodowej). Dzięki wdrożeniu nowego systemu wzbogaciły się zasoby wyszukiwarki katalogi.bn.org.pl, skupiającej obecnie połączone katalogi między innymi: centralnej biblioteki państwa, Biblioteki Jagiellońskiej (wraz z bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi Uniwersytetu Jagiellońskiego), bibliotek akademickich m.in. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechniki Wrocławskiej, Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, bibliotek Uczelni Fahrenheita (w tym Uniwersytetu Gdańskiego), wojewódzkich bibliotek publicznych w Olsztynie, Lublinie, Wrocławiu, Szczecinie i w Kielcach, a także miejskich w Elblągu, Gdyni i Wrocławiu. Łącznie połączone katalogi współtworzy 148 bibliotek, które wdrożyły zintegrowany system zarządzania zasobami w latach 2022–2024 w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 lub zakupiły go samodzielnie dołączając do współkatalogowania z Biblioteką Narodową. Zasób Połączonych Katalogów BN liczy obecnie 56 mln jednostek. Trwa podłączanie do systemu kolejnych dużych bibliotek publicznych i akademickich.
Biblioteka Narodowa, jako operator Priorytetu 1. Kierunku Interwencji 1.2. Budowa ogólnokrajowej sieci bibliotecznej poprzez zintegrowany system zarządzania zasobami bibliotek w ramach programu wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025”, pokrywa koszty utrzymania systemu.
Zachęcamy do odkrywania bogactwa piśmiennictwa polskiego dostępnego w połączonych katalogach pod adresem https://katalogi.bn.org.pl.
