Tom 33. Katalogu Rękopisów Biblioteki Narodowej opublikowany - Aktualności - Biblioteka Narodowa

Ośrodek kulturalny, jakim było Centro Incontri e Studi Europei, powstał w 1974 roku z inicjatywy Wandy Gawrońskiej, Stanisława Augusta Morawskiego i Roberta De Luki pod patronatem kardynała Karola Wojtyły. Promotorzy Centro przyznawali stypendia na pobyt we Włoszech osobom z Polski, prowadzili działalność informacyjną i pomocową dla naukowców, organizując dla nich indywidualne programy studiów, wizyty i spotkania, pośredniczyli w kontaktach z instytucjami włoskimi, promowali i organizowali seminaria i konferencje poświęcone bieżącym problemom europejskim.

Podstawową intencją założycieli Centro była pomoc instytucjom i środowiskom katolickim w Polsce. Pomoc instytucjom widoczna jest w szerokiej akcji wysyłki książek pozyskiwanych z terenów Anglii, Francji i Włoch, które trafiały m.in. do Biblioteki Narodowej, bibliotek uniwersyteckich i seminaryjnych. Akcja wysyłki książek obejmowała osoby prywatne nie tylko z Polski, ale poszerzyła swój zasięg o takie kraje, jak Albania, Bułgaria, Czechosłowacja, Litwa, Rumunia, Węgry. Spisy książek i czasopism w językach włoskim, francuskim, angielskim wysyłane były do około 600 korespondentów.

Associazione Pier Giorgio Frassati powstało w październiku 1980 roku, a jego duchowym patronem został wuj rodzeństwa Gawrońskich, bł. Pier Giorgio Frassati. Promotorzy Associazione podjęli współpracę z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, która obejmowała nie tylko pomoc stypendialną, lecz także służyła wzmacnianiu więzi pomiędzy kulturą polską i włoską poprzez promowanie konferencji, debat, wystaw, publikacji w ramach wspólnej tradycji chrześcijańskiej i europejskiej. Twórcy Stowarzyszenia przeznaczyli również określoną kwotę na opłacenie prenumeraty periodyków dla Biblioteki Głównej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Promotorzy Centro i Associazione angażowali się we wszechstronną pomoc Polakom. Zawarte w archiwum materiały dotyczące wysyłki paczek do Polski zawierają liczne adresy osób potrzebujących pomocy, spisy darów i listy-podziękowania za dary Włochów. Prośby o pomoc w leczeniu we Włoszech stanowią część tej korespondencji. Dzięki pomocy Wandy Gawrońskiej, jej siostry, księżnej Marii Grazii Salviati i Foresego Salviatiego, fundatorów i członków zarządu rzymskiego szpitala Bambino Gesù – wiele osób korzystało w tym szpitalu z bezpłatnych konsultacji lekarskich. Ze szpitala wysyłano także leki i sprzęt medyczny do Polski.

Przedstawiony w katalogu zasób archiwum Centro, Associazione i Wandy Gawrońskiej zawiera opis 250 woluminów opatrzonych sygnaturami. Wśród dokumentów i materiałów dotyczących powstania i funkcjonowania Centro i Associazione obszerną część zbiorów stanowią materiały dotyczące stypendystów, zawierające sprawozdania, artykuły, recenzje, publikacje powstałe w czasie pobytu stypendialnego, często dedykowane Wandzie Gawrońskiej.

Fragment archiwum ofiarodawczyni prezentuje zamykający katalog Aneks. Możemy w nim zobaczyć opisy materiałów biograficznych, spotkań, konferencji i wydarzeń z udziałem Wandy Gawrońskiej, a także opisy materiałów dotyczących fundacji, organizacji i instytutów, z którymi współpracowała, jak Instytut Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen), Fundusz pomocy im. Pier Giorgia Frassatiego, Fundacja Jana Pawła II, Instytut Kultury Chrześcijańskiej w Rzymie, Fundacja „Polska w Europie”. Wanda Gawrońska prowadziła szeroką korespondencję w sprawach udzielania pomocy Polakom. Otrzymywała również listy od wielu osób, które ją poznały i doświadczyły od niej pomocy.

Katalog został przygotowany przez dr Annę Osińską z Zakładu Rękopisów BN. Umożliwia on poznanie wielostronnych, dobroczynnych działań Wandy Gawrońskiej i współtworzonych przez nią instytucji, a także zakres i zaangażowanie Włochów w udzielanie pomocy mieszkańcom Europy Środkowo-Wschodniej. Może być również pomocny w badaniach nad relacjami polsko-włoskimi.

Katalog można kupić w księgarni stacjonarnej BN przy al. Niepodległości 213 w Warszawie i w księgarni internetowej.