Krzysztof Komeda
Krzysztof Komeda (1931–1969) to jeden z najwybitniejszych kompozytorów i pianistów w historii polskiego jazzu. Dość powiedzieć, że jego album z 1966 roku zatytułowany Astigmatic przez czytelników specjalistycznego czasopisma „Jazz Forum” został uznany za płytę wszechczasów. Komeda, z wykształcenia lekarz laryngolog, był nie tylko twórcą nowoczesnego jazzu, ale także kompozytorem filmowym. Zadebiutował w roku 1958 muzyką do etiudy Romana Polańskiego Dwaj ludzie z szafą. Jego ostatnim dziełem była ścieżka dźwiękowa do głośnego filmu Polańskiego Dziecko Rosemary, zrealizowanego na podstawie bestselerowej powieści Iry Levinapod tym samym tytułem. Przewodnia Kołysanka śpiewana przez Mię Farrow, odtwórczynię głównej roli, okazała się światowym przebojem i zyskała miano jazzowego standardu.
Komeda skomponował muzykę do 65 filmów. Do najsłynniejszych należy ścieżka do Noża w wodzie Polańskiego z 1961. To właśnie Polański zaprosił Komedę w 1968 roku do Los Angeles. W wyniku nieszczęśliwego wypadku, w którym uczestniczył także Marek Hłasko, Komeda nabawił się krwiaka mózgu. Przewieziony do Polski przez żonę Zofię Komedową-Trzcińską (1929–2009), kompozytor zmarł w Warszawie 23 kwietnia 1969 roku. Pochowany został na cmentarzu na Powązkach. Jego historię opisał Krzysztof Kąkolewski w wydanej w roku 1972 książce Jak umierają nieśmiertelni, której bohaterami są Polański i Hłasko, a także Wojciech Frykowski i Bogumił Kobiela.
Wszystkie nagrania Komedy ukazały się w latach 1994–1999 nakładem wytwórni Polonia Records na 23 płytach kompaktowych pod angielskim tytułem The Complete Recordings of Krzysztof Komeda, a także w latach 1998–2005 nakładem Power Bros na czternastu płytach pod tytułem Zofia Komeda Presents.
W roku 2011 archiwum Krzysztofa Komedy przekazali Bibliotece Narodowej jego spadkobiercy Irena Orłowska oraz Tomasz Lach (autor opublikowanej w 2013 roku książki Ostatni tacy przyjaciele. Komeda, Hłasko, Niziński). Oprócz dokumentów osobistych, fotografii, świadectw, pamiątek (m.in. puchar z Jazz Festiwalu w Sopocie z 1956 roku), a także nagrań i list montażowych, archiwum zawiera rękopisy kompozycji do filmów fabularnych i dokumentalnych, w tym tak znanych, jak: Zbrodniarz i panna, Prawo i pięść, Bariera czy Z powodu papierosa. Między nimi znajdują się oryginały nut do filmów Do widzenia, do jutra (z datą postawioną przez kompozytora: styczeń 1960) oraz Niewinni czarodzieje (z datą 1959–1960). Zwracają tytuły poszczególnych tematów muzycznych: Teatr rąk, Dom Akademicki, Kurant, Madame Lulu czy Blues mollowy. Zgodnie z intencją kompozytora są to utwory na instrumenty charakterystyczne dla jazzu, takie jak: saksofon, puzon, trąbka, gitara czy wibrafon. W nagraniach ścieżek dźwiękowych do tych filmów udział wzięli – oprócz samego Komedy – trębacz Tomasz Stańko, wibrafoniści Jerzy Milian i Józef Gawrych, kontrabasista Roman Dyląg, a także szwedzki perkusista Rune Carlsson oraz piosenkarka Sława Przybylska.