Tadeusz Różewicz
Rok temu we Wrocławiu zmarł Tadeusz Różewicz, poeta, prozaik, dramaturg, eseista.
Urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku. W czasie wojny był żołnierzem AK, po wojnie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego zbiór wierszy Niepokój z roku 1947 uchodzi za najwybitniejszy debiut poetycki w polskiej literaturze po II wojnie światowej. Jego najsłynniejsze tomy poezji to: Formy, Rozmowa z Księciem, Nic w płaszczu Prospera, Twarz trzecia, a także zbiory z ostatnich lat: Płaskorzeźba, Zawsze fragment, Szara strefa, Wyjście, To i owo. W roku 1959 napisał sztukę Kartoteka, wyreżyserowaną rok później przez Wandę Laskowską w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Główną rolę Bohatera w telewizyjnych realizacjach Kartoteki odtwarzali Tadeusz Łomnicki i Gustaw Holoubek. Najgłośniejsze – oprócz Kartoteki – sztuki Różewicza m. in. Białe małżeństwo, Stara kobieta wysiaduje, Odejście głodomora, Pułapka, Do piachu wystawiali: Konrad Swinarski, Adam Hanuszkiewicz, Jerzy Jarocki, Helmut Kajzar, Krzysztof Kieślowski, Kazimierz Braun, Kazimierz Kutz. Twórczy dorobek Różewicza uzupełniają tomy prozy: Wycieczka do muzeum, Śmierć w starych dekoracjach, Przygotowanie do wieczoru autorskiego, scenariusze do filmów wyreżyserowanych przez jego młodszego brata Stanisława Różewicza (1924–2008): Miejsce na ziemi, Drzwi w murze, Opadły liście z drzew. Różewicz opracował również wybory poezji Leopolda Staffa i Józefa Czechowicza oraz swojego brata Janusza Różewicza (1918–1944) Nasz starszy brat.
Historia literatury widzi w nim twórcę IV systemu wersyfikacyjnego poezji polskiej, nowego typu prozy eseistycznej oraz koncepcji tzw. teatru niemożliwego.
W Zakładzie Rękopisów Biblioteki Narodowej znajdują się manuskrypty wierszy Różewicza, takich jak: zwiastowanie, nie wypowiedziane, nadszedł czas, metamorfozy i nauka chodzenia, a także zbiory listów do profesora Kazimierza Wyki (z lat 1970–1974), autora książki Różewicz parokrotnie, do Romany Próchnickiej-Voglerowej i Henryka Voglera (1911–2005), prozaika, pierwszego redaktora naczelnego Wydawnictwa Literackiego oraz autora wydanej w 1972 pionierskiej monografii życia i twórczości Różewicza, a także do Ewy Lipskiej, redaktorki WL oraz poetki. Ten ostatni zbiór to ponad 150 listów i kart pocztowych z lat 1972–2000. Na osobną uwagę zasługują listy i widokówki do Moniki Żeromskiej (1913–2001). Do mieszkającej w Konstancinie córki autora Ludzi bezdomnych, Różewicz pisał kilkanaście razy, poczynając od roku 1996 z Londynu, Neapolu, Sandomierza, Sopotu. Na pocztówce z Rzymu widnieją Usta Prawy z kościoła Santa Maria in Cosmedin (które nota bene znalazły się na pierwszym wydaniu tomu Twarz z roku 1964), zaś na pocztówce z Karkonoszy bryła świątyni Wang w Karpaczu.