Jerzy Szaniawski - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Jerzy Szaniawski

Dzisiaj przypada 45 rocznica śmierci Jerzego Szaniawskiego, jednego z najoryginalniejszych polskich dramatopisarzy, obecnie niestety trochę zapomnianego.
Urodził się w Zegrzynku pod Warszawą 10 lutego 1886 roku. Pierwszą jednoaktówkę zatytułowaną Lekcja wysłał pod pseudonimem Jerzy Szawłowski w roku 1914 na konkurs ogłoszony przez Teatr Nowoczesny. Dramaty, które przyniosły mu rozgłos, sławę oraz znaczące miejsce w historii polskiej literatury, to: Żeglarz oraz Most – wystawione przez Teatr Narodowy w 1925 i 1933, a także Adwokat i róże – prapremiera w Teatrze Nowym w Warszawie w 1929. Tuż przed wybuchem II wojny światowej doszło do prapremiery Dziewczyny z lasu na deskach stołecznego Ateneum.

Jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego Szaniawski zadebiutował również jako prozaik powieścią Miłość i rzeczy poważne (1924) oraz zbiorem opowiadań Łgarze pod «Złotą Kotwicą» (1928). W tym czasie zasłynął ponadto jako jeden z pierwszych autorów słuchowisk radiowych. Najbardziej znane spośród nich to: Portret, Zegarek, Służbista, W lesie, Srebrne lichtarze.

Zaraz po wojnie na łamach miesięcznika „Twórczość” opublikował swoją najgłośniejszą sztukę Dwa teatry, którą tego samego 1946 roku wystawił Teatr Powszechny im. Żołnierza Polskiego w Krakowie.

Do najwybitniejszych osiągnięć powojennego okresu twórczości Szaniawskiego należą sztuki Powódź, Chłopiec latającyDziewięć lat, ale przede wszystkim zbiory opowiadań z Profesorem Tutką w roli głównej (1954, 1962). Nie sposób pominąć zbioru esejów W pobliżu teatru, w których naszkicował portrety m.in. Kazimierza Kamińskiego, Mieczysława Frenkiela, Włodzimierza Perzyńskiego, Stefana Jaracza, Aleksandra Zelwerowicza, a także napisaną wespół z Józefą Hennelową książkę o Juliuszu Osterwie.

W zbiorach Biblioteki Narodowej znajdują się notatki Jerzego Szaniawskiego do tej książki wydanej w 1956 roku, ponadto rękopisy Dziewięciu lat oraz Miłości i rzeczy poważnych, a także dwadzieścia kart zapisków o charakterze warsztatowym.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Pan Herbert – podróżnik. Grudniowe oprowadzania kuratorskie

czytaj więcej o Pan Herbert – podróżnik. Grudniowe oprowadzania kuratorskie

Lista rankingowa Kierunku interwencji 1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0 na lata 2021–2025 drugiego naboru zaakceptowana

czytaj więcej o Lista rankingowa Kierunku interwencji 1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0 na lata 2021–2025 drugiego naboru zaakceptowana