Deskryptory BN – rozpoczęcie prac nad nowym narzędziem opracowania rzeczowego
Badania światowe odnotowują stały spadek liczby użytkowników bibliotecznych stron www i katalogów online. Coraz mniej osób wykorzystuje zasoby bibliotek do celów informacyjnych i traktuje strony biblioteczne jako punkt startowy kwerend. Odsetek takich zachowań wynosi mniej niż 1%. W tej sytuacji Biblioteka Narodowa, podobnie jak inne centralne biblioteki na świecie, podjęła intensywne prace nad modernizacją swoich serwisów katalogowych i bibliograficznych. Od 1 stycznia 2014 r. wszystkie typy publikacji wpływające jako egzemplarz obowiązkowy są katalogowane nie później niż w 24 godziny od wpływu do BN, dzięki czemu biblioteki w Polsce szybko otrzymują do skopiowania pełne opisy katalogowe, zaś użytkownicy dostęp do aktualnej produkcji wydawniczej. W odpowiedzi na postulaty środowiska naukowego od 1 października 2014 r. katalogowane są również artykuły w publikacjach zbiorowych, indeksowaniu podlegają także wszyscy autorzy, nawet jeśli jest ich więcej niż trzech.
Od 24 października 2014 r. we współpracy z Instytutem Książki i organizacjami reprezentującymi środowisko wydawców Biblioteka Narodowa uruchomiła serwis e-ISBN służący do elektronicznego nadawania i zarządzania numerami ISBN oraz powiązanymi z nimi danymi. Jest to pierwsza w Polsce e-usługa publiczna skierowana do branży wydawniczej. Największą nowością na polskim rynku książki okaże się z pewnością bezpłatna możliwość publicznego udostępniania przez wydawcę wzorcowych opisów swoich publikacji w formacie ONIX 3.0. Dzięki temu wydawca zyskuje nowoczesne narzędzie do publikowania swoich metadanych w sieci. Serwis e-ISBN może dzięki temu stać się stabilnym źródłem danych dla dystrybutorów, firm księgarskich i księgarń internetowych, oferując bogate informacje marketingowe, takie jak okładka publikacji, jej sugerowana cena, spis treści, biogram autora czy recenzje. W ten sposób również czytelnicy i bibliotekarze uzyskają dostęp do aktualnej i wiarygodnej informacji o nowościach i zapowiedziach wydawniczych.
Od 1 grudnia BN udostępni użytkownikom nowe narzędzie przeszukiwania swoich zasobów, w tym znajdujących się dotychczas w bazach MAK-owych. Jest nim wyszukiwarka, która – w przeciwieństwie do klasycznych katalogów– pozwala na przeszukiwanie całego opisu i daje możliwość zawężania otrzymanych wyników w fasetach. Narzędzie to odpowiada oczekiwaniom użytkowników przyzwyczajonych do intuicyjnych serwisów internetowych.
W grudniu 2014 r. Biblioteka Narodowa uruchomi cyfrową wypożyczalnię publikacji naukowych ACADEMICA. To innowacyjne narzędzie pozwalające na udostępnienie w bibliotekach naukowych i publicznych na terenie całego kraju kilkuset tysięcy publikacji naukowych. Dzięki systemowi elektronicznych wypożyczeń międzybibliotecznych użytkownicy bibliotek zyskają możliwość natychmiastowego dostępu do współczesnych publikacji ze wszystkich dziedzin wiedzy z poszanowaniem zapisów prawa autorskiego. Głównym celem systemu ACADEMICA jest zastąpienie tradycyjnej formy wypożyczeń międzybibliotecznych wypożyczalnią publikacji w postaci cyfrowej. Użytkownicy będą mogli korzystać ze zbiorów Biblioteki Narodowej za pomocą dedykowanych terminali zlokalizowanych w bibliotekach naukowych i publicznych w całej Polsce. Rejestracja czytelników korzystających z systemu ACADEMICA odbywać się będzie za pomocą kart bibliotecznych. Czynności podejmowane przez bibliotekarzy będą ograniczone do niezbędnego minimum.
Kolejnym krokiem jest dostosowanie wyszukiwania przedmiotowego do takiego sposobu prezentacji informacji. W związku z tym miło nam poinformować, że Biblioteka Narodowa rozpoczęła prace nad koncepcją nowego narzędzia opracowania rzeczowego dokumentów (Deskryptory BN), które pozwoli na wygodne dla bibliotekarzy i przyjazne dla użytkowników wyszukiwanie fasetowe w katalogach bibliotecznych.
Informujemy że z sukcesem został zakończony pierwszy etap wstępnych prac nad koncepcją deskryptorów BN. W pierwszym kwartale 2015 r. Biblioteka Narodowa planuje zorganizowanie otwartego seminarium, na którym będą przedstawione założenia powyższych zmian, a także koncepcja wdrożenia DBN i narzędzia wsparcia dla bibliotek współpracujących, aby nie musiały one ponosić kosztów zmiany. Już dziś zapowiadamy, że przy budowie Kartoteki Deskryptorów BN planowane jest wykorzystanie zasobu leksykalnego JHP BN. Zachęcamy do udziału w tym seminarium, którego znaczną część stanowić będzie dyskusja.
Jednocześnie informujemy, że jeśli po zakończeniu prac nad koncepcją opracowania deskryptorowego uznamy za korzystne dla bibliotek jego wdrożenie, Pracownia Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej będzie nadal prowadzić konsultacje w zakresie metodyki opracowania przedmiotowego dla bibliotek, które pozostaną przy opracowaniu za pomocą JHP BN.