Archiwum Henryka Voglera w Bibliotece Narodowej - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Archiwum Henryka Voglera w Bibliotece Narodowej

Do Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej trafiło właśnie archiwum Henryka Voglera (1911–2005), słynnego tłumacza, dramaturga, krytyka teatralnego, kierownika literackiego krakowskich teatrów i redaktora naczelnego Wydawnictwa Literackiego.

Stało się to dzięki decyzji jego żony Romany Próchnickiej-Vogler. Oprócz licznych dokumentów osobistych, listów, fotografii, maszynopisów utworów oryginalnych (Autoportret z pamięci oraz Wyznanie mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu), obejmuje ono przekład jedynego dramatu Franza Kafki Strażnik grobowca oraz maszynopis pierwszej w Polsce książki monograficznej poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi, a także rękopis młodzieńczego wiersza Voglera zapisanego na kopercie.

Materiały zgromadzone w archiwum Voglera można podzielić na kilka grup. Pierwszą tworzą wszelkiego rodzaju dokumenty osobiste, w tym również kalendarze z notatkami i dyplomy.

Do drugiej grupy należą maszynopisy przekładów sztuk Franza Kafki i Hansa Krendlesbergera (ich reżyserią zajęła się m.in. żona pisarza Romana Próchnicka-Vogler). W tej części znalazły się również adaptacje sceniczne utworów prozatorskich Balzaka i Strindberga, scenariusz telewizyjny Mesjasz oraz maszynopisy recenzji teatralnych, ogłaszanych na łamach: „Życia Literackiego”, „Teatru”, „Gazety Krakowskiej” i „Trybuny Robotniczej”. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują obszerne szkice o Schulzu i Gombrowiczu oraz o Szekspirze.

Trzecią część tworzą maszynopisy, kopie maszynopisów oraz rękopisy utworów oryginalnych: słuchowisk radiowych, opowiadań i powieści, takich jak: Pajęczyna, Morderstwo w łazience, Igraszki z losem, Ojczenasz.

Czwartą –  wspomnienia poświęcone bliskim osobom: Julianowi Przybosiowi, Kazimierzowi Wyce, Kornelowi Filipowiczowi, Stefanowi Kisielewskiemu, Stefanowi Otwinowskiemu czy Arturowi Sandauerowi.

Piąta grupa to siedem brulionów z odręcznymi zapiskami z podróży do Pragi, Bukaresztu oraz Anglii i Francji (lata 60. i 70.). W zapiskach tych pojawia się postać Tadeusza Różewicza, który zresztą osobę Henryka Voglera sportretował pod postacią Samuela w opowiadaniu W najpiękniejszym mieście świata (zbiór Przerwany egzamin z 1960 roku). Sam Vogler bardzo interesował się twórczością Różewicza. Wydawał go, wielokrotnie o nim pisał, a książka Tadeusz Różewicz. Próba syntezy z 1972 roku to pierwsza tak obszerna interpretacja twórczości poety, stawiająca Różewicza pośród najlepszych polskich pisarzy współczesnych. W archiwum znajdziemy również maszynopis słynnej sztuki Różewicza Do piachu, z adnotacją „Gliwice-Wrocław 1955–1972”.

Ważną część przekazanych materiałów stanowi archiwum z korespondencją, przede wszystkim z Tadeuszem Różewiczem (aż 185 listów z lat 1958–2005).  Wśród nadawców znaleźli się również: Michał Choromański, Karol Estreicher, Konstanty Ildefons Gałczyński, Jarosław Iwaszkiewicz, Julian Kleiner, Sławomir Mrożek, Tadeusz Peiper, Anatol Stern, Anna Świrszczyńska, Jerzy Zawieyski, a nawet Steven Spielberg. Korespondencja ze słynnym amerykańskim reżyserem filmowym i jego fundacją Survivors of the Shoah dotyczy uwięzienia Voglera w latach 1942–1945 w hitlerowskim obozie koncentracyjnym (Vogler pisał o tym w Autoportrecie z pamięciWyznaniu mojżeszowym).

Vogler gromadził najróżniejsze dokumenty dotyczące ulubionych pisarzy. Szczególne miejsce zajmuje archiwum poświęcone Kazimierzowi Przerwie-Tetmajerowi, w tym list poety do syna, list lekarza Eugeniusza Artwińskiego do poety oraz notatki psychiatry z rozmów z Tetmajerem leczącym się w Klinice Chorób Umysłowych w Krakowie w 1916 roku.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Pan Herbert – podróżnik. Grudniowe oprowadzania kuratorskie

czytaj więcej o Pan Herbert – podróżnik. Grudniowe oprowadzania kuratorskie

Lista rankingowa Kierunku interwencji 1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0 na lata 2021–2025 drugiego naboru zaakceptowana

czytaj więcej o Lista rankingowa Kierunku interwencji 1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0 na lata 2021–2025 drugiego naboru zaakceptowana