Deklaracja po spotkaniu przedstawicieli bibliotek z Ministrem Administracji i Cyfryzacji - Aktualności - Biblioteka Narodowa

Niski w skali kraju i silnie zróżnicowany pomiędzy miastami i obszarami wiejskimi stopień wykorzystania technologii cyfrowych rodzi zjawisko wykluczenia cyfrowego, tworzy nowe podziały społeczne, a w konsekwencji obniża tempo i jakość procesów modernizacyjnych zachodzących w Polsce. Diagnozowane są też nowe bariery w dostępie do Internetu: coraz rzadziej wynikają one z przyczyn ekonomicznych, a coraz częściej – psychologicznych i kompetencyjnych. Wykluczenie cyfrowe w Polsce jest niezwykle poważnym problemem, a jego systemowe ograniczenie stanowi ogromne wyzwanie, które można jedynie porównywać z procesem upowszechniania umiejętności czytania i pisania na przełomie XIX i XX wieku.

Według wyników Diagnozy Społecznej 2013 główną przyczyną niekorzystania z Internetu jest niedostrzeganie potrzeby korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych. Ograniczanie wykluczenia cyfrowego wymaga więc nie tylko fizycznego udostępnienia Internetu, lecz także wywołanie społecznego „popytu” na korzystanie z nowoczesnych technologii w środowiskach wykluczonych i zapewnienie im stałego wsparcia.

W trudnym procesie dochodzenia do optymalnych modeli podnoszenia umiejętności cyfrowych i instytucjonalnych narzędzi ich wdrażania, jest miejsce dla bibliotek publicznych i szkolnych. Jest ich łącznie ponad 20.000. Biblioteki publiczne, powiązane w trójstopniową sieć, są mocno zakorzenione w przestrzeni społecznej kraju, apolityczne i silnie powiązane ze środowiskiem lokalnym. Są wszędzie: w gminach, sołectwach, w małych miasteczkach, na osiedlach i w dzielnicach miast. Jako jedyne oferujące bezpłatne usługi, w pełni demokratyczne instytucje mające bliskie relacje z mieszkańcami cieszą się bardzo wysokim poziomem zaufania społecznego, co pozwala im pełnić rolę miejsca sprzyjającego edukacji formalnej i nieformalnej, kontaktom międzyludzkim i tworzeniu kapitału społecznego. Z kolei biblioteki szkolne, obejmujące swoim wpływem wszystkich młodych obywateli, mogą zapewnić im solidne podstawy kompetencji cyfrowych i informacyjnych. Mogą też otwierać się na potrzeby okolicznych mieszkańców, udostępniając im miejsce, technologię i kompetentnego przewodnika w osobie bibliotekarza szkolnego.

Trwające właśnie przygotowania programów operacyjnych dla nowej perspektywy budżetowej funduszy europejskich na lata 2014–2020 tworzą sprzyjające i niepowtarzalne warunki, aby ustanowić trwały mechanizm podnoszenia umiejętności cyfrowych przez całe życie, wykorzystujący istniejące zasoby instytucjonalne, takie jak: publiczne punkty dostępu do internetu, środowisko „Latarników”, czy właśnie biblioteki. Sieć bibliotek, także ze względu na jej trwałość, jest wręcz modelowym narzędziem do tworzenia takiego systemowego rozwiązania. Bibliotekarze potwierdzają gotowość pełnego wykorzystania potencjału instytucjonalnego i kadrowego oraz możliwości sieciowych bibliotek do systemowego i efektywnego poszerzenia pełnionych przez nie funkcji poprzez realizację działań na rzecz podnoszenia umiejętności cyfrowych obywateli. Potencjał ten będzie mógł być w pełni wykorzystany do wywołania modernizacyjnego impulsu cyfrowego w skali całego kraju.

Powodzenie takiego strategicznego przedsięwzięcia ( pod roboczym hasłem „Umiejętności dla przyszłości”), którego zasięg wykracza znacznie poza kompetencje jednego resortu, będzie wymagało zastosowania sprawdzonych, oryginalnych metod szkoleniowych, dostaw sprzętu ICT, a także podjęcia przez MAiC i Lidera Cyfryzacji wysiłków na rzecz ustanowienia skutecznego modelu współpracy z administracją publiczną szczebla gminnego, wojewódzkiego i centralnego.

• Michał Boni – Minister Administracji i Cyfryzacji;
• Lena Bednarska – Dyrektorka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kulturalnej w Poznaniu;
• Danuta Brzezińska – Prezes Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich;
• Andrzej Dąbrowski – Dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach;
• Robert Gawłowski – Doradca Ministra Administracji i Cyfryzacji;
• Agnieszka Jędrzejczyk – Departament Analiz i Komunikacji Społecznej MAiC;
• Ewa Kobierska-Maciuszko – b. dyrektorka, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego;
• Beata Krawiec – Zespół Lidera Cyfryzacji MAiC;
• Tomasz Makowski – Dyrektor Biblioteki Narodowej, Przewodniczący Krajowej Rady Bibliotecznej;
• Andrzej Marcinkiewicz – Dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie;
• Włodzimierz Marciński – Lider Cyfryzacji (MAiC);
• Dorota Olejnik – Dyrektorka Biblioteki Publicznej Gminy Grodzisk Maz.;
• Andrzej Paździerz – Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Piekoszowie k/Kielc;
• Elżbieta Stefańczyk – Przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich;
• Małgorzata Steiner – kierująca Departamentem Analiz i Komunikacji Społecznej MAiC;
• Juliusz Wasilewski – Redaktor Naczelny czasopisma „Biblioteka w Szkole”;
• Jacek Wojnarowski – Doradca Ministra Administracji i Cyfryzacji.