Gromadzenie
Gromadzenie zbiorów w Bibliotece Narodowej odbywa się poprzez:
- egzemplarz obowiązkowy
- zakupy, dary, wymianę
- pozyskiwanie i tworzenie kopii.
Egzemplarz obowiązkowy
W 1780 roku pierwsza Biblioteka Narodowa – Biblioteka Rzeczypospolitej, zwana Biblioteką Załuskich – uzyskała prawo do otrzymywania bezpłatnych egzemplarzy wszystkich książek publikowanych na terytorium polskim. Przywilej ten potwierdziły dla Biblioteki Narodowej władze II Rzeczypospolitej. Obecnie na mocy ustawy o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych z 7 listopada 1996 r. oraz rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z 6 marca 1997 roku w sprawie wykazu bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych poszczególnych rodzajów publikacji oraz zasad i trybu ich przekazywania, a także zmieniającego je Rozporządzenia z 24 maja 1999 roku, Bibliotece Narodowej przekazywane są po dwa egzemplarze wszystkich publikacji wydawanych w Polsce: książek, czasopism, gazet, druków muzycznych, atlasów, map, globusów oraz druków ulotnych dokumentujących życie społeczne, jak również nagrań dźwiękowych, audiowizualnych i elektronicznych. Stanowi to uregulowaną prawnie podstawę tworzenia przez Narodową Książnicę kompletnego archiwum piśmiennictwa polskiego, co służy, podobnie jak w innych krajach, zachowaniu dziedzictwa kulturowego, opracowywaniu bibliografii narodowej i sporządzaniu statystyki wydawniczej. Czas katalogowania tych zbiorów nie przekracza doby.
W 2020 roku rejestracją objęto 132 780 wol./j./plików (w 2019 roku – 158 571 wol./j./plików) przekazanych Bibliotece Narodowej przez wydawców w ramach egzemplarza obowiązkowego. W 2020 roku w stosunku do całości wpływu materiałów bibliotecznych egzemplarz obowiązkowy stanowił 88,75% (w 2019 roku – 90,40%).
Zakupy, wymiana, dary
Publikacje powstałe przed powołaniem BN, Narodowa Książnica kupuje w antykwariatach krajowych i zagranicznych, na aukcjach i od osób prywatnych, otrzymuje w darze od osób prywatnych oraz instytucji krajowych i zagranicznych lub wymienia z innymi bibliotekami krajowymi i zagranicznymi. Podobnie postępuje z publikacjami, których brakuje w zasobie BN z powodu strat wojennych lub nieprzekazania egzemplarza obowiązkowego przez zobowiązany do tego podmiot.
Szczegółowe dane i wykaz najcenniejszych nabytków dostępne są w sprawozdaniach BN.
Przekazanie zbiorów do BN
Biblioteka Narodowa zwraca się z uprzejmą prośbą o pomoc w skompletowaniu egzemplarzy publikacji, których nie ma w swoich zbiorach oraz zachęca do przekazywania licencji lub praw autorskich celem ich wieczystej archiwizacji, zwiększenia szans na odnalezienie, poszerzenie kręgu odbiorców oraz udostępnienia w czytelniach BN i w bibliotece cyfrowej polona.pl.
Egzemplarze można przekazywać w formie daru. Do współpracy zachęcamy biblioteki, wydawnictwa, instytucje, twórców, osoby dziedziczące oraz osoby prywatne.