Property Design Award dla nowych czytelń BN
Modernizacja czytelń Biblioteki Narodowej została nagrodzona w kategorii „Design – Wnętrza: Obiekty Publiczne” w konkursie Property Design Awards odbywającym się w trakcie 4 Design Days w Katowicach. Autorem nagrodzonego projektu jest Konior Studio.
W uzasadnieniu nagrody jury podkreśliło, że przebudowie gmachu Biblioteki Narodowej towarzyszyła jedna, główna idea – zachowanie jej modernistycznego charakteru. Czytelni nadano nową, właściwą dla niej hierarchię i funkcję, co podkreśla użycie naturalnych materiałów, jednocześnie dostosowując wnętrza do potrzeb współczesnych użytkowników.
Nagrodę odebrali dr Tomasz Makowski dyrektor Biblioteki Narodowej oraz Tomasz Konior i Dominik Koroś z Konior Studio.
4 DESIGN DAYS to największe w tej części Europy wydarzenie rynku nieruchomości, architektury, wnętrz i wzornictwa. W roku 2023 odbywa się w dniach 26–29 stycznia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.
Nowe czytelnie Biblioteki Narodowej
W ogłoszonym w 2015 roku dwuetapowym konkursie na projekt przebudowy budynku Biblioteki Narodowej zwyciężyła koncepcja autorstwa pracowni Konior Studio. W efekcie dokonanych analiz, założeń i pracy tej pracowni gmach Biblioteki Narodowej stał się miejscem wyjątkowym – bardziej doświetlonym, znakomicie dostosowanym akustycznie, dopracowanym w detalach, podkreślającym strukturę i rangę miejsca – skarbca Rzeczypospolitej.
Pozostawiono część materiałów, które mają już swoją historię, ożywiono je jednak, unowocześniono i utkano materiał o zupełnie wyjątkowym składzie; przestrzeń, która nie dominuje, nie narzuca się, ale zachwyca – podwieszanym ażurowym sufitem z miedzianej siatki, spiralnymi schodami wykonanymi z surowej stali, wreszcie naturalnym światłem wpuszczonym za sprawą rozległego świetlika wykonanego w stalowej konstrukcji.
Lada Główna, od której rezonują nowe, rozmieszczone na dwóch poziomach czytelnie, to centrum nowych czytelni – rejestracji, informacji, zamawiania i odbioru publikacji.
Tuż obok – Czytelnia Prasy, w której można przeglądać najnowsze numery gazet i czasopism, a także skorzystać z zasobów cyfrowych – jest miejscem otwartym dla każdego, nie jest tu potrzebna karta czytelnika.
Stąd widać Czytelnię Dolną – dominantę dwóch kondygnacji, przestrzeń najbardziej doświetloną, opartą na smukłej konstrukcji, do której prowadzą spiralne schody z windą wewnątrz.
Dalej Czytelnia Nowości, osobna Czytelnia Encyklopedii i Słowników, Czytelnie Małe – w pełni przeszklone, zaaranżowane w sposób, który umożliwia pracę kameralnym zespołom badawczym, Czytelnia Górna – największa, z niemal kompletnymi zbiorami z historii i literatury pięknej w wolnym dostępie.
Stąd już najbliżej do Czytelni Załuskich, która swoją nazwę zawdzięcza założycielom Biblioteki Narodowej, w której umieszczono księgozbiór bibliologiczny.
Miejscem wyodrębnionym, jedyną czytelnią zamkniętą, jest Czytelnia Zasobu Wieczystego, w której udostępniane są rękopisy, starodruki, druki ulotne, cymelia wraz z dawnymi katalogami bibliotek z całego świata.
Całości tej przestrzeni, zaprojektowanej bez barier architektonicznych, dopełnia zieleń – skorelowana z poszczególnymi czytelniami, przyciągająca kolorami w zależności od pory roku.
Zaskakująco wypada ta przestrzeń, kiedy myśli się o niej w liczbach – obecnie trzykrotnie większa powierzchnia całkowita wynosi 13 500 m2, łączna jej kubatura to niemal 52 500 m3, nad Czytelnią Dolną góruje świetlik o powierzchni 324 m2, którego stalowa konstrukcja z 96 polami waży łącznie 63 tony. Przygotowano 386 numerowanych biurek dla czytelników. Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł 41 549 462,95 zł.
Inwestycja została zrealizowana w ramach projektu „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Unii Europejskiej, z dofinansowaniem ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.